Tình nguyện: Làm sao để bắt đầu và có trải nghiệm tốt nhất

Theo số liệu của Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam, trong năm 2022 đã có hơn 10 triệu lượt thanh niên và sinh viên tham gia các hoạt động tình nguyện trên toàn quốc. Đây là con số ấn tượng cho thấy sự lan tỏa của yêu thương và trách nhiệm xã hội trong tuổi trẻ Việt Nam.

Vậy tình nguyện là gì? Tại sao lại có ý nghĩa như vậy? Làm sao để bắt đầu tham gia hoạt động tình nguyện hiệu quả và có trải nghiệm tốt nhất? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết để trả lời những câu hỏi này

1. Tình nguyện là gì?

Định nghĩa về tình nguyện của UNESCO: “Tình nguyện là hoạt động của một người hoặc một nhóm người sử dụng thời gian, sức lực, kỹ năng, hiểu biết của mình để đóng góp cho cộng đồng, vì những mục đích tốt, từ đó để đạt được các kỹ năng, hiểu biết mới.”

Đôi lúc chúng ta hiểu đơn giản tình nguyện là tự nguyện nhưng thực ra tự nguyện chỉ là một yếu tố nhỏ trong “tình nguyện”. Tự nguyện là tinh thần tự giác tham gia một việc gì đó mang tính chất cá nhân nhiều hơn. Dựa trên tinh thần tự nguyện chúng ta làm những việc có ích cho người khác, cho cộng đồng, đó mới là tình nguyện.

Như vậy, có thể hiểu rằng “Tình nguyện” là những việc làm được bắt nguồn từ lòng tự nguyện, không đặt ra lợi ích vật chất, không mang lợi ích cá nhân, luôn luôn đóng góp công sức và kĩ năng mình có để giúp đỡ mọi người xung quanh.

các hoạt động tình nguyện

Tình nguyện viên cũng chính là những người mang lại sự giúp đỡ thiết yếu cho ai cần sự giúp đỡ và cả cộng đồng. Lựa chọn công việc tình nguyện phù hợp có thể giúp bạn tìm kiếm bạn bè, kết nối với cộng đồng, học hỏi các kỹ năng mới và thậm chí là thăng tiến trong sự nghiệp.

2. Lí do nên tham gia các hoạt động tình nguyện

Trên thực tế, “cho đi là nhận lại”, tham gia các hoạt động tình nguyện không chỉ mang lại lợi ích cho người được giúp đỡ mà còn có rất nhiều lợi ích cho chính bản thân các bạn trẻ. Dưới đây là một số lí do để bạn không bỏ qua cơ hội này:

Tham gia các hoạt động tình nguyện giúp bạn phát triển kỹ năng và kiến thức

Nếu bạn đang xem xét thử sức ở một lĩnh vực mới thì tham gia hoạt động tình nguyện có thể giúp bạn có thêm kinh nghiệm trong lĩnh vực bạn quan tâm và gặp gỡ mọi người trong lĩnh vực này. Ngay cả khi bạn không có kế hoạch thay đổi nghề nghiệp thì hoạt động tình nguyện cũng sẽ mang đến cho bạn cơ hội tiếp xúc và học hỏi từ nhiều con người khác trong các lĩnh vực khác nhau, chẳng hạn như y tế, giáo dục, môi trường, văn hóa… để tìm được con đường phù hợp với bản thân trong tương lai. Bạn cũng có thể áp dụng những kỹ năng đã học được khi làm tình nguyện vào công việc và học tập của mình: kĩ năng làm việc nhóm, kĩ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề, lập dự án,…

Tham gia các hoạt động tình nguyện giúp bạn kết nối với mọi người

Một trong những lợi ích rõ ràng nhất của hoạt động tình nguyện là tác động đến cộng đồng. Hoạt động tình nguyện cho phép bạn có cơ hội gặp gỡ và làm quen với nhiều người mới, từ đó mở rộng mạng lưới quan hệ xã hội và chia sẻ những niềm vui, nỗi buồn trong cuộc sống. Bạn cũng có thể tìm được những người bạn đồng điệu, có chung sở thích và đam mê với mình. Ngay cả việc giúp đỡ từ những nhiệm vụ nhỏ nhất cũng có thể tạo ra sự khác biệt thực sự cho cuộc sống của con người, động vật và các tổ chức đang gặp khó khăn. Dành thời gian đi tình nguyện sẽ giúp bạn có thêm nhiều người bạn mới, mở rộng mạng lưới và nâng cao kỹ năng xã hội của mình.

Tham gia các hoạt động tình nguyện giúp bạn cải thiện sức khỏe

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hoạt động tình nguyện có một số lợi ích sức khỏe tâm thần, giảm nguy cơ trầm cảm và giảm căng thẳng tổng thể. Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng việc giúp đỡ người khác mang lại niềm vui vô cùng. Càng cho nhiều, chúng ta càng hạnh phúc. Hoạt động tình nguyện còn giúp bạn duy trì sự năng động và linh hoạt của cơ thể, đặc biệt khi bạn tham gia vào các hoạt động liên quan đến vận động. 

Bạn có thể đọc thêm về: 5 lí do bạn cần hoạt động tình nguyện ngay hôm nay

3. Các loại hoạt động tình nguyện

Các hoạt động tình nguyện phân loại theo phương thức, thời gian,…

Một cách tổng quát, có thể chia các hoạt động tình nguyện thành hai nhóm chính là:

  • Hoạt động tình nguyện trong nước: Là những hoạt động được tổ chức bởi các tổ chức xã hội, trường học, doanh nghiệp hay cá nhân trong lãnh thổ Việt Nam để giúp đỡ những người hoặc cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn. Ví dụ: xây dựng công trình xã hội như nhà tình thương, trường học; giáo dục sức khỏe sinh sản cho thanh niên; cứu trợ thiên tai; bảo vệ môi trường…
  • Hoạt động tình nguyện quốc tế: Là những hoạt động được tổ chức bởi các tổ chức phi chính phủ hay liên hiệp quốc để giải quyết các vấn đề toàn cầu hay khu vực. Ví dụ: hỗ trợ phát triển cho các nước nghèo; bảo vệ nhân quyền; xóa bỏ nạn nghèo; duy trì hòa bình…
các hoạt động tình nguyện

Các hoạt động từ thiện theo sở thích, khả năng và mục tiêu

Dưới đây là một số loại hoạt động tình nguyện phổ biến hiện nay:

  • Giúp đỡ người dân vùng sâu vùng xa: Bạn có thể tham gia các chương trình như “Mùa xuân cho em”, “Tết ấm áp”, “Ánh sáng núi rừng” để mang đến những món quà, những lớp học, những công trình cơ sở hạ tầng cho những người dân sống ở những vùng khó khăn và thiếu thốn
  • Giáo dục cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn: Bạn có thể tham gia các chương trình như “Gia sư áo xanh”, “Tiếp sức mùa thi”, “Học bổng Thắp sáng ước mơ” để giúp đỡ các em học sinh có hoàn cảnh kém may mắn trong việc học tập. Bạn cũng có thể tự giảng dạy các môn học hay kỹ năng sống cho các em.
các hoạt động tình nguyện trong nước
  • Chăm sóc và an ủi người nghèo và bệnh nhân: Bạn có thể tham gia các chương trình như “Thắp sáng niềm tin”, “Nụ cười hồng”, “Tấm lòng Việt” để giúp đỡ những người nghèo khó, bệnh tật, neo đơn hay khuyết tật. Bạn cũng có thể tự tổ chức các buổi gặp gỡ, trò chuyện, ca hát hay biểu diễn nghệ thuật để mang lại niềm vui và hy vọng cho họ.
  • Tham gia phong trào xanh: Bạn có thể tham gia các chương trình như “Ngày Thứ Bảy Xanh”, “Giờ Trái Đất”, “Chống rác thải nhựa” để góp phần bảo vệ môi trường và giải quyết các vấn đề ô nhiễm. Bạn cũng có thể tự lập ra các chiến dịch hay cuộc thi để nâng cao ý thức của cộng đồng

4. Những công việc tình nguyện cho học sinh và sinh viên

Cơ hội tình nguyện là những hoạt động được tổ chức bởi các tổ chức xã hội, trường học, doanh nghiệp hay cá nhân để giúp đỡ những người hoặc cộng đồng có hoàn cảnh khó khăn hay cần sự hỗ trợ. Cơ hội tình nguyện có thể diễn ra trong nước hay quốc tế, có thể kéo dài từ vài giờ đến vài tháng.

Tham gia cơ hội tình nguyện sẽ mang lại nhiều lợi ích cho học sinh sinh viên. Đầu tiên, bạn sẽ có cơ hội phát triển kỹ năng mềm như làm việc nhóm, giao tiếp xã hội, lãnh đạo… Bạn cũng sẽ có cơ hội mở rộng mạng lưới quan hệ với nhiều người từ các lĩnh vực và vùng miền khác nhau. Thứ hai, bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm cuộc sống của những người khác biệt và hiểu biết thêm về các vấn đề xã hội. Bạn sẽ có cái nhìn toàn diện và thiết thực về thế giới xung quanh bạn. Thứ ba, bạn sẽ có cơ hội góp phần vào sự phát triển của xã hội và lan tỏa thông điệp tích cực. Bạn sẽ làm cho cuộc sống của người khác tốt đẹp và ý nghĩa hơn.

Nếu bạn muốn tham gia các hoạt động tình nguyện nhưng không biết bắt đầu từ đâu, bạn có thể tham khảo một số cơ hội tình nguyện dành cho học sinh và sinh viên sau đây:

iVolunteer Vietnam

Đây là một nền tảng trực tuyến cung cấp các thông tin về các hoạt động tình nguyện cho sinh viên và giới trẻ Việt Nam. Bạn có thể tìm kiếm các chương trình, dự án, tổ chức hay sự kiện phù hợp với sở thích và khả năng của mình. Bạn cũng có thể đăng ký để trở thành tình nguyện viên hay đại sứ truyền thông cho iVolunteer Vietnam.

Bạn có thể truy cập vào https://ivolunteervietnam.com/ để xem các cơ hội tình nguyện mới nhất và đăng ký tham gia.

iVolunteer.vn

Đây là một website chia sẻ các cơ hội tình nguyện trong và ngoài nước cho các bạn trẻ Việt Nam. Bạn có thể xem các thông tin về các cuộc thi, học bổng, khóa học hay hoạt động xã hội liên quan đến lĩnh vực mà bạn quan tâm. Bạn cũng có thể nhận được sự hỗ trợ hay bảo trợ truyền thông miễn phí từ iVolunteer.vn.

Bạn có thể truy cập vào https://ivolunteer.vn/ để xem các cơ hội tình nguyện mới nhất và đăng ký tham gia.

Kiiky

Đây là một website chia sẻ các thông tin về du lịch, du học, việc làm và tình nguyện cho sinh viên Việt Nam. 

Bạn có thể truy cập vào https://kiiky.com/vi/ để xem các bài viết về các cơ hội tình nguyện cho sinh viên đại học 2023.

HannahEd

Đây là một blog giáo dục chia sẻ các kiến thức, kinh nghiệm và cơ hội cho học sinh và sinh viên Việt Nam. Bạn có thể theo dõi các bài viết về du học, trao đổi sinh viên, học bổng hay các hoạt động tình nguyện trong và ngoài nước. Bạn cũng có thể gửi bài viết của mình để chia sẻ với cộng đồng HannahEd.

Bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về:

1. Những dự án tình nguyện phù hợp với sinh viên mới bước chân vào Đại học

2. Các chương trình tình nguyện quốc tế phù hợp sinh viên

3. Các hoạt động tình nguyện trong và ngoài nước dành cho học sinh, sinh viên

5. Các kĩ năng cần có của một tình nguyện viên

Tham gia hoạt động tình nguyện là một cách để đóng góp cho cộng đồng và phát triển bản thân. Để làm được điều này, bạn cần có những kỹ năng cần thiết để hỗ trợ tổ chức và những người được hưởng lợi từ hoạt động của bạn. Một số kỹ năng quan trọng khi tham gia tình nguyện là:

Sự tận tụy

Bạn cần có khả năng cam kết với lí tưởng hoặc tổ chức từ thiện của mình và tuân thủ các thỏa thuận về thời gian và công việc. Bạn cũng cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng và lên kế hoạch chi tiết cho các hoạt động của mình.

các hoạt động tình nguyện

Giao tiếp

Bạn cần có khả năng giao tiếp bằng văn bản và bằng lời nói một cách rõ ràng, lịch sự và hiệu quả với các tình nguyện viên khác và những người được hưởng lợi từ hoạt động của bạn. Bạn cũng cần có khả năng nghe, hỏi, tư vấn và phản hồi trong quá trình giao tiếp.

Lòng trắc ẩn

Bạn cần có lòng trắc ẩn khi giúp đỡ người khác bằng cách xem xét quan điểm và tình huống của họ. Bạn cũng cần có sự kiên nhẫn, thông cảm và tôn trọng với những người mà bạn phục vụ.

Khả năng lãnh đạo

Nếu bạn quyết định lựa chọn giám sát một nhóm tình nguyện viên hoặc quản lý một dự án, thì bạn cần phải có kỹ năng lãnh đạo để thúc đẩy người khác và đảm bảo họ luôn làm việc hiệu quả. Bạn cũng cần có khả năng ra quyết định, giải quyết vấn đề, phân công công việc và nhận xét công việc.

Tinh thần làm việc mạnh mẽ

Là một tình nguyện viên, bạn cần có tinh thần làm việc mạnh mẽ để duy trì động lực và tập trung vào nhiệm vụ hoặc dự án của mình. Bạn không được để cho sự chán nản hay buồn phiền ảnh hưởng đến công việc của bạn.

Làm việc nhóm

Làm việc theo nhóm là kỹ năng quan trọng để phối hợp làm việc với các thành viên khác trong nhóm và hỗ trợ nhau trong công việc. Bạn cũng cần biết chia sẻ ý kiến, góp ý, linh hoạt trong vai trò và giải quyết xung đột trong nhóm.

các hoạt động tình nguyện

Quản lý thời gian

Quản lý thời gian là kỹ năng giúp bạn sắp xếp công việc của mình sao cho phù hợp với các yêu cầu và hạn chót của hoạt động. Bạn cần có khả năng ưu tiên các công việc quan trọng, phân bổ thời gian hợp lý cho từng công việc và tuân thủ các kế hoạch đã đặt ra.

Ngoài ra, bạn cũng cần có nhiều kỹ năng đặc biệt khác khi tham gia những công tác tình nguyện đặc biệt. Những kỹ năng đó bao gồm: kỹ năng phòng chống thiên tai và hỏa hoạn, kỹ năng ngôn ngữ, các kỹ năng xã hội, kỹ năng chuyên môn trong từng lĩnh vực tình nguyện…

Những kỹ năng trên không chỉ giúp bạn làm tốt công việc tình nguyện mà còn giúp bạn phát triển bản thân và trở thành một công dân tích cực trong xã hội.

6. Những lưu ý khi tham gia các hoạt động tình nguyện

Tuy nhiên, để tham gia cơ hội tình nguyện hiệu quả và an toàn, bạn cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi đi. Bạn cần tìm hiểu kỹ về tổ chức hay dự án mà bạn muốn tham gia; yêu cầu, điều kiện và trách nhiệm của tình nguyện viên; chi phí và phương tiện di chuyển; điều kiện sống và làm việc ở nơi bạn đi; các rủi ro và khó khăn có thể gặp phải… Bạn cũng nên chuẩn bị sức khỏe tốt; mang theo các dụng cụ cá nhân; tuân thủ các quy định của tổ chức hay dự án; giao tiếp và làm việc tích. 

Dưới đây là các bước bạn cần lưu ý để có một trải nghiệm tình nguyện tốt nhất:  

Xác định mục đích và lĩnh vực bạn muốn tham gia

Bạn nên suy nghĩ kỹ về những gì bạn muốn đạt được khi tham gia tình nguyện, chẳng hạn như giúp đỡ cộng đồng, học hỏi kỹ năng mới, gặp gỡ bạn bè hay khám phá văn hóa khác. Bạn cũng nên xem xét sở thích và khả năng của mình để chọn lựa lĩnh vực phù hợp.

Tìm kiếm các cơ hội tình nguyện

Bạn có thể tìm kiếm các cơ hội tình nguyện thông qua các website, blog hay fanpage chia sẻ thông tin về các hoạt động tình nguyện trong và ngoài nước. Bạn cũng có thể liên hệ trực tiếp với các tổ chức phi lợi nhuận hay dự án xã hội để biết thêm chi tiết.

Đăng ký và chuẩn bị

Sau khi chọn được cơ hội tình nguyện mong muốn, bạn cần đăng ký và hoàn thành các bước yêu cầu của tổ chức hay dự án. Bạn cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng cho chuyến đi của mình, bao gồm việc làm visa (nếu đi nước ngoài), thu xếp vé máy bay, book khách sạn hay homestay (nếu có), mang theo những đồ dùng cá nhân và thiết yếu.

Tham gia và phản hồi

Khi đã có mặt ở địa điểm làm việc, bạn nên tuân thủ các quy định và chỉ dẫn của tổ chức hay dự án. Bạn cũng nên tích cực giao tiếp và làm việc với các thành viên khác trong nhóm. Sau khi hoàn thành công việc, bạn nên phản hồi cho tổ chức hay dự án về những điểm mạnh và yếu của hoạt động tình nguyện.

Lời kết

Tóm lại, hoạt động tình nguyện là một cách tuyệt vời để bạn góp phần vào sự phát triển của xã hội và cải thiện bản thân. Bạn có thể chọn lựa các hoạt động tình nguyện phù hợp với mục đích, sở thích và khả năng của mình. Bạn cũng có thể tìm kiếm các cơ hội tình nguyện trực tuyến để tiết kiệm thời gian và chi phí. Đừng quên chuẩn bị kỹ lưỡng và tham gia nhiệt tình khi bạn đã quyết định trở thành một tình nguyện viên. Chúc bạn có những trải nghiệm tình nguyện ý nghĩa và bổ ích!

Đọc thêm: TOP 5 DỰ ÁN THIỆN NGUYỆN NĂM 2023