Rất nhiều dự án xã hội “debut” với một ý tưởng tuyệt vời, một mục đích ý nghĩa, thế nhưng lại kết thúc dở dang hoặc không có hoạt động? Vậy đâu là nguyên nhân cho những điểm dừng đó? Có ý tưởng thôi liệu đã đủ để làm dự án xã hội?

Một ý tưởng hay đi cùng một bản kế hoạch chi tiết mới là chìa khóa để dự án thành công. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ tới bạn 7 điểm cần lưu ý khi lên kế hoạch cho dự án xã hội.

Xem bài viết gốc TẠI ĐÂY.

1. Xác định rõ mục tiêu cũng như giá trị cốt lõi dự án mang lại

Trước khi bắt tay vào thực hiện dự án xã hội, bạn cần phải xác định rõ mục tiêu cũng như giá trị cốt lõi mà dự án mang lại cho cộng đồng. Đây là bước quan trọng nhất để đảm bảo dự án của bạn có ý nghĩa và hiệu quả. Bạn nên viết ra một câu khẳng định rõ ràng về mục tiêu và giá trị trong bản kế hoạch cho dự án. Ví dụ như: “Dự án này nhằm giúp các em học sinh nghèo có cơ hội tiếp cận với giáo dục chất lượng cao, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống và phát triển bền vững”. Câu khẳng định này sẽ giúp bạn tập trung vào mục tiêu và giá trị của dự án, cũng như thu hút sự quan tâm của độc giả.

2. Xác định đối tượng của dự án

Sau khi xác định được mục tiêu dự án, bạn cần phải xác định đối tượng mà dự án hướng đến. Đây là bước giúp bạn tìm ra cách tiếp cận phù hợp với nhu cầu và mong muốn của đối tượng. Bạn nên xác định một cách cụ thể đối tượng chính của dự án: họ sống ở đâu, trong độ tuổi nào, họ thích gì,… Càng cụ thể càng tốt nha.

Ví dụ, nếu dự án của bạn nhằm giúp các em học sinh nghèo có cơ hội tiếp cận với giáo dục chất lượng cao, bạn có thể xác định đối tượng là các em học sinh nghèo ở vùng sâu vùng xa, từ 6 đến 15 tuổi, có hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn sách vở và trang thiết bị học tập,… Bạn cũng nên tìm hiểu thêm về sở thích, mong muốn và hoàn cảnh của đối tượng để có thể thiết kế các hoạt động và nội dung phù hợp.

3. Phân tích SWOT của dự án

Phân tích SWOT là một công cụ quản lý dự án phổ biến, giúp bạn xác định được điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của dự án. Điểm mạnh và điểm yếu là những yếu tố nội bộ, do bạn có thể kiểm soát và cải thiện. Cơ hội và thách thức là những yếu tố ngoại cảnh, do bạn phải thích ứng và đối phó. Bằng cách phân tích SWOT, bạn có thể tận dụng được điểm mạnh và cơ hội của dự án, cũng như giảm thiểu được điểm yếu và thách thức. Bạn nên viết ra một bảng SWOT trong bản kế hoạch cho dự án, ví dụ như:

Điểm mạnh:

• Dự án có mục tiêu rõ ràng và ý nghĩa
• Dự án có sự hỗ trợ của các đối tác xã hội

Điểm yếu:

• Dự án có nguồn lực hạn chế
• Dự án có khả năng gặp khó khăn trong việc tiếp cận đối tượng

Cơ hội:

• Dự án có thể thu hút được sự quan tâm và ủng hộ của cộng đồng
• Dự án có thể mở rộng được quy mô và tác động trong tương lai

Thách thức:

• Dự án có thể gặp phải sự cạnh tranh hoặc phản đối từ các bên liên quan
• Dự án có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố bất khả kháng như thiên tai, dịch bệnh,…

4. Hiểu rõ đối thủ

Làm dự án xã hội không có nghĩa là bạn không có đối thủ. Trên thực tế, có rất nhiều dự án xã hội cùng hoạt động trong một lĩnh vực hay một vấn đề nào đó. Bạn cần phải hiểu rõ đối thủ để biết được họ làm gì, họ có gì, họ thiếu gì, họ mạnh yếu ở đâu,… Điều này sẽ giúp bạn tìm ra những điểm khác biệt và ưu thế cho dự án của mình, cũng như tránh được những sai lầm hay trùng lặp đã từng xảy ra. Bạn nên tìm hiểu về các dự án xã hội cùng chủ đề hoặc cùng đối tượng với dự án của mình, xem xét các yếu tố như: mục tiêu, hoạt động, kết quả, tác động, nguồn lực, đối tác, khách hàng,…

5. Lên các mốc thời gian cụ thể

Timeline là công cụ quan trọng để bạn lập kế hoạch và theo dõi tiến độ của dự án. Bạn cần xác định các giai đoạn, công việc, nguồn lực và thời hạn cụ thể cho mỗi hoạt động trong dự án. Như vậy, bạn sẽ biết được mình đang ở đâu, phải làm gì và cần hoàn thành vào khi nào.

Đồng thời, bạn cũng nên đặt ra các chỉ tiêu đánh giá (KPIs) cho mỗi giai đoạn để có thể kiểm tra hiệu quả và kết quả của dự án. Bạn sẽ có cái nhìn tổng quan về quá trình thực hiện và những điểm cần cải thiện.

6. Dự trù kinh phí chi tiết

Bạn cần có một bảng dự toán kinh phí rõ ràng cho dự án, bao gồm các khoản thu, chi và dự phòng. Bạn nên liệt kê các hạng mục chi phí cụ thể và ước lượng giá trị tối đa cho mỗi hạng mục. Điều này sẽ giúp bạn kiểm soát được ngân sách, thuyết phục được nhà tài trợ và tránh được rủi ro thiếu hụt kinh phí khi dự án chưa hoàn thành.

Một lời khuyên cho bạn là hãy lập kế hoạch kinh phí theo nguyên tắc bảo thủ, tức là hãy dự tính thu nhập ở mức thấp nhất và chi phí ở mức cao nhất. Bởi vì trong thực tế, sẽ có nhiều yếu tố không lường trước ảnh hưởng đến ngân sách của dự án, và bạn cũng không thể chắc chắn được số tiền tài trợ sẽ nhận được. Hãy đặt một con số an toàn để có thể linh hoạt điều chỉnh khi cần thiết.

Tham khảo mẫu bảng dự trù kinh phí tại đây.

7. Dự trù rủi ro

Đây là bước quan trọng nhất trong quá trình lên kế hoạch cho dự án . Bạn cần nhận diện và đánh giá các rủi ro có thể ảnh hưởng đến dự án, từ nhỏ đến lớn, từ khả năng xảy ra cao đến thấp. Bạn cũng cần xây dựng các giải pháp phòng ngừa và khắc phục cho mỗi rủi ro. Bởi vì bạn không thể biết trước được tương lai, có nhiều yếu tố bất ngờ có thể làm dự án của bạn gặp khó khăn hoặc thất bại: Tài trợ không đủ, đối tác không hợp tác, thiết bị hỏng hóc, người tham gia ít hơn dự kiến,… và còn nhiều vấn đề khác nữa. Hãy chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống để bạn có thể ứng biến một cách hiệu quả bạn nhé!

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có được những kiến thức và kỹ năng cần thiết để lên kế hoạch cho dự án xã hội của mình một cách hiệu quả và thành công.

Đọc thêm:

• Cách tìm kiếm và liên hệ với các nhà tài trợ cho các dự án